مقالات
نحوه تولید میلگرد و انواع روشهای ساخت آن
میلگرد به عنوان یکی از پرکاربردترین مصالح ساختمانی در بخشهای مختلف سازه مورد استفاده قرار میگیرد. بدون تردید مهمترین کاربرد میلگرد در سازه، افزایش خواص مکانیکی بتن است؛ زیرا بتن علیرغم استقامت و استحکام عالی، از قابلیت کشسانی بسیار کمی برخوردار بوده و استفاده از میلگرد در بتن، میتواند این ضعف را برطرف کرده و بتن را در مقابل تنشها و ضربات اضافی مقاوم سازد. فرایند تولید و روش ساخت انواع میلگرد بر اساس شرایط اقلیمی و جغرافیایی منطقه و نیاز بازار متفاوت خواهد بود. نحوه تولید و روش ساخت میلگرد بر روی خواص فیزیکی و مکانیکی آن تاثیر بهسزایی دارد. همچنین رعایت روش تولید استاندارد یا انتخاب میلگرد مناسب منطقه جغرافیایی، میتواند از خسارتهای احتمالی به سازه در شرایط گوناگون جلوگیری کند. انواع میلگرد توسط کارخانههای فولادسازی به روشهای متنوعی از قبیل نورد گرم، نورد سرد، ترمکس و میکرو آلیاژی تولید میشود که ماده اولیه تهیه میلگرد در همه روشها، تقریبا یکسان از فولاد کربنی خواهد بود. چنانچه در صنعت ساختمان فعالیت دارید و میخواهید با نحوه تولید میلگرد و انواع روشهای ساخت آن آشنا شوید، توصیه میکنیم تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
مرحله اساسی تولید میلگرد
نحوه تولید انواع میلگرد در همه روشهای گوناگون ساخت، تقریبا مشابه است. در مرحله ابتدایی و اساسی تولید میلگرد، معمولا مواد اولیه که اغب فولاد کربنی یا ضایعات آهن هستند، بهطور کامل ذوب شده و در قالبهایی به شمش تبدیل میشوند. کارخانههای فولادسازی برای تبدیل مواد مذاب به شمش کشیده با ضخامت مناسب از دو روش مختلف استفاده میکنند که به شرح زیر هستند:
1-تولید شمش فولادی از طریق ریخته گری
در این روش، فولاد مذاب از طریق پاتیلها به درون یک محفظه با سایزی برابر با شمش دلخواه ریخته میشود و از یک خروجی به محفظه منجمدکننده میرسد که رفته رفته به دمای انجماد نزدیک خواهند شد و پس از انجماد با سطحی صاف و صیقلی، به سمت پایین کشیده شده و با طول و عرض یکسان برش داده می شود؛ بنابراین در روش ریخته گری، شمش پیوسته در یک خط تولید ایجاد میشود که این روش برای برای کارخانههای بزرگ با میزان تولید زیاد مورد استفاده قرار میگیرد.
2-تولید شمش فولادی با استفاده از قالب آماده
در این روش، فولاد مذاب داخل قالب آماده ریخته میشود تا شمش فولادی شکل گرفته و پس از سرد شدن از قالب جدا خواهد شد و وارد مراحل بعدی برای تولید میلگرد میشود. از این روش برای تولید شمش بیشتر در کارخانههای کوچکتر استفاده میشود.
انواع روش ساخت میلگرد فولادی
روش ساخت بر روی ویژگیهای میلگرد تاثیرگذار خواهد بود؛ از اینرو با آگاهی از شیوه تولید میلگرد، میتوان به خصوصیات و مشخصات آن پی برد. برای مثال در برخی روشها، میلگرد با استحکام بالا و سختتر بوده و در برخی روشهای دیگر، میلگرد انعطافپذیری بیشتری دارد. بهطور کلی از چهار روش برای ساخت میلگرد فولادی استفاده میشود که فرایند ابتدایی در همه روشها یکسان بوده و تفاوت در مراحل پایانی یا ماده اولیه خواهد بود. در ادامه روشهای ساخت میلگرد با شمش فولادی را توضیح میدهیم:
1-ساخت میلگرد فولادی به روش نورد گرم
در واقع عملیات نورد به فرایندی اطلاق میشود که شمشهای فولادی بین غلتکها تحت فشار قرار میگیرند تا کاهش قطر داده و طولشان افزایش پیدا کند. در روش نورد گرم برای ساخت میلگرد، شمشهای حاصل از روش قالب آماده یا ریخته گری تا دمای حدود 1000 تا 1100 درجه سانتیگراد گرم شده و درون نورد قرار میگیرند تا در چندین مرحله متوالی (معمولا 3 مرحله)، تحت فشار غلتک به طول و ضخامت دلخواه دست پیدا کنند. پس از انجام مراحل، با توجه به اندازه میلگرد مورد نیاز، فولاد وارد خروجیهای متناسب میشود تا قطر میلگرد تعیین شده و در نهایت آچزنی میلگرد انجام شود.
2-ساخت میلگرد فولادی به روش نورد سرد
روش نورد سرد در مقایسه با روش نورد گرم دارای تفاوتهایی است که در آن برای افزایش طول و کاهش ضخامت، عبور شمش فولادی از میان غلتکها در دمای بسیار پایین (نزدیک به دمای اتاق) انجام میشود که در نتیجه تعداد غلتکهای مراحل نورد سرد بسیار بیشتر از نورد گرم است. در این روش با اعمال فشار بالاتر و مراحل بیشتر به تولید میلگرد اقدام میشود که میلگردهای ساخته شده با این روش، استحکام بالایی دارند و شکل و ظاهر مناسب و صیقلیتری نسبت به میلگردهای تولید شده به روش نورد گرم دارند.
3-ساخت میلگرد فولادی به روش ترمکس (فناوری QST)
روش ترمکس برای ساخت میلگرد فولادی بسیار به روش نورد گرم شباهت دارد. در واقع فرایند ساخت یکسانی دارند و تنها در ماده اولیه و مراحل پایانی تفاوت خواهند داشت. در این روش پس از تولید میلگرد به دلیل حرارت بالای فولاد، از آب یا روغن برای سرد کردن قسمتهای بیرونی استفاده میشود؛ در حالیکه نواحی داخلی میلگرد همچنان داغ بوده و حرارت را به سمت بیرون میفرستد. بهطور کلی میلگردهای تولید شده به روش ترمکس از نظر آلیاژ مورد استفاده هم با میلگردهای نورد گرم تفاوت دارند؛ زیرا در ساخت میلگرد ترمکس از فولاد با کربن کمتر استفاده میشود؛ در نتیجه از روشهای سریع و اقتصادی ساخت میلگرد فولادی بهشمار میآید. میلگردهای فولادی تولید شده به روش ترمکس از میزان سختی کمتر و شکلپذیری بیشتری برخوردار هستند.
4-ساخت میلگرد فولادی به روش میکرو آلیاژی
ساخت میلگرد به روش میکرو آلیاژی تنها در عناصر بهکاررفته در ماده اولیه با روش نورد گرم تفاوت دارد. در این روش عناصری از قبیل وانادیوم، نیوبیوم، تیتانیوم و … به ماده پایه آرماتور معمولی اضافه میشود که سبب افزایش خواص مکانیکی و فیزیکی میلگرد خواهند شد. در ساخت میلگرد به روش میکرو آلیاژی، پس از انجام مراحل تولید از خنکسازی در هوای آزاد استفاده میشود تا خواص فیزیکی میلگرد به صورت پیوسته از سطح تا مرکز یکسان شود. میلگردهای تولید شده به روش میکرو آلیاژی از انعطافپذیری بالا، کشش عالی و استحکام فوقالعادهای نسبت به سایر میلگردهای تولیدی برخوردار هستند؛ زیرا عناصر بهکاررفته در این روش سبب تولید ریز ذرات مقاومساز شده و کیفیت محصول نهایی را افزایش میدهند. این مدل میلگرد برای مناطق زلزله خیز پیشنهاد مناسبی است. همچنین میلگردهای میکرو آلیاژی با توجه به خواص مکانیکی عالی از قیمت بیشتری در بازار برخوردار هستند.
جمع بندی